Ecdâdımız Osmanlı, Kurʼânʼa cân u gönülden râm olup onu baş tâcı ettiği müddetçe, izzet ve şerefle âleme nizam verdi. Buna mukâbil, Lâle devri ve Tanzîmatʼta olduğu gibi o rûhâniyetten uzaklaşarak ten plânına, yani nefsâniyete dönüldükçe, ilâhî rahmet ve nusret de üzerlerinden kalkmaya başladı.
Cenâb-ı Hakkʼın şu îkâzı ne kadar ibretlidir:
“Andolsun, size öyle bir Kitap indirdik ki, bütün şan ve şerefiniz ondadır. Hâlâ akıllanmayacak mısınız?!” (el-Enbiyâ, 10)